Jump to content

Welina mai i ,

ʻencyclopedia manuahi, kahi hiki i nā mea a pau ke hoʻoponopono.

2,938 a kēia Wikipikia

ʻatikala i hōʻike ʻia

ʻO ka ʻōlelo Hawaiʻi (ʻŌlelo Pelekania: Hawaiian language) — ua mea ʻōlelo makuahine a ka poʻe maoli o ka pae moku ʻo Hawaiʻi, ma laila wale nō kahi e ʻōlelo ʻia nei ia ʻōlelo, no ka mea, ʻaʻole nui ka poʻe ʻōlelo Hawaiʻi i kēia mau lā. Wahi a kekahi mau anamanaʻo aupuni, he 8,000-15,000 nā mea i hiki ke ʻōlelo Hawaiʻi. He ʻōlelo kūhelu ka ʻōlelo Hawaiʻi me ka ʻōlelo Pelekania ma ka mokuʻāina ʻo Hawaiʻi wale nō. ʻAʻole nui nā mokuʻāina ʻē aʻe me ʻelua ua ʻoi paha ʻōlelo kūhelu.

Ua ʻike anei ʻoe?

  • ʻO Hawaiʻi ke kaiaulu moku liʻiliʻi loa ma ka honua? ʻO ka mokupuni hope loa i hoʻonohonoho ʻia, a ʻo ia hoʻi ka mokupuni kapu. He 170 mau kānaka wale nō e noho ana ma laila, a ʻŌlelo Hawaiʻi lākou a pau.
  • E pili ana i ke kuahiwi kiʻekiʻe loa o ka honua, ʻo ? Inā e ana ʻia mai lalo o ke kai, he 10,211 mika (33,500 kapuaʻi) kona kiʻekiʻe, ʻoi aku ma mua o Mauna Everest.
  • Aia nō kekahi mau holoholona kūikawā ma Hawaiʻi? ʻO ka honu ʻea kekahi. He mea nani loa kēia honu, a he kumu hoʻohālike no nā moʻolelo Hawaiʻi he nui.
  • No ke kumu o ka inoa ʻo ? Ma ka ʻōlelo Hawaiʻi, ʻo kona manaʻo "wahi malu". Ua kapa ʻia pēlā no ka mea he wahi palekana a maikaʻi no nā waʻa e kū ai.
  • ʻO ka puke hemolele mua loa i unuhi ʻia i ka ʻōlelo Hawaiʻi, ʻo ia ka Baibala? Ua pau ka hana unuhi i ka makahiki 1839, a he mea nui ia no ka mālama ʻana i ka ʻōlelo Hawaiʻi.
  • E pili ana i ke mele Hawaiʻi i kākau ʻia, ʻo ""? Na ke Aliʻiwahine Liliʻuokalani i haku i kēia mele kaulana loa i ka makahiki 1878.
  • He 132 mau ko Hawaiʻi? ʻAʻole i nohoia nā mea he nui o ia mau mokupuni, akā, he mau wahi koʻikoʻi nō lākou no nā manu kai a me nā holoholona ʻē aʻe.


Kiʻi o ka lā

Satellite view of Hawaiian archipelago
Satellite view of Hawaiian archipelago


Kanaka o ka lā

ʻO ka Mōʻī mua o ke Aupuni Hawaiʻi i hoʻokahi. Ua hānau ʻia ʻo ia ma Kohala, ma ka mokupuni ʻo Hawaiʻi, i ka makahiki 1758. He keiki hānai ʻo ia na , a ua aʻo ʻia i ke kaua a me ke akamai aliʻi. Ua kapa ʻia ʻo ia ʻo Paiea i kona wā ʻōpio, a ua lilo ʻo ia i aliʻi koa kaulana. I ka makahiki 1782, ua hoʻomaka ʻo Kamehameha e hoʻokahi i nā mokupuni a pau o Hawaiʻi. Ua lanakila ʻo ia ma luna o Maui, , a me Oʻahu ma mua o ka makahiki 1795. Ua pau ka hoʻokahi ʻana o nā mokupuni i ka makahiki 1810 i ka hui ʻana o a me Niʻihau i loko o kona aupuni. Ua hoʻokumu ʻo Kamehameha i ke aupuni Hawaiʻi hou a ua hoʻoponopono i ke kānāwai, ka ʻoihana kālepa, a me ka mālama ʻana i nā kānaka. Ua make ʻo ia ma i ka lā 8 o Mei, 1819, a ua hoʻoili ʻia kona aupuni i kāna keiki, ʻo Liholiho. ʻO Kamehameha ka mea i hoʻokumu i ka lālani aliʻi Kamehameha, a ua hoʻomanaʻo ʻia ʻo ia he aliʻi nui a ikaika o Hawaiʻi.

E pili ana

He kūnoa ʻo Wikipikia. E ʻoluʻolu nō, e hāʻawi mai i kāu ʻike, kāu manaʻo, a me kou leo no ke kūkulu ʻana a me ke kākoʻo ʻana mai i ka Wikipikia . He kahua pūnaewele Hawaiʻi kēia no ka hoʻoulu ʻana i ka ʻike Hawaiʻi. Inā hiki iā ʻoe ke ʻōlelo Hawaiʻi, e ʻoluʻolu nō, e kōkua mai a e hoʻololi i nā ʻatikala ma ʻaneʻi, a pono e haʻi aku i kou mau hoa aloha e pili ana i ka Wikipikia Hawaiʻi. E ola mau nō ka ʻōlelo Hawaiʻi a mau loa aku.

  • Nā hua kūikawā: ʻ Ā ā Ē ē Ī ī Ō ō Ū ū



Loaʻa iā nā pāhana kūnoa ʻē aʻe me Wikipikia:

Puke wehewehe, puke manaʻo laulike

Nā puke haʻawina, puke alakaʻi

Hōʻiliʻilina o nā puanaʻī

Nā palapala kūnoa

Papa kuhikuhi o nā lāhulu

Nā nū hou kūnoa

Ka hoʻolaukaʻi ʻana i nā pāhana Wikimedia

Ka papa holoʻokoʻa · Ka hoʻolaukaʻi ʻana i waena o nā ʻōlelo ·